Cüce Galaksi Nedir? Nasıl Oluşur?
Cüce galaksi, bünyesinde birkaç milyar yıldız barındıran küçük galaksi biçimleridir. Çapları 2 bin ila 20 bin ışık yılı arasında değişebilir. Cüce galaksiler genellikle evrende, büyük bir galaksi yörüngesinde uydu biçiminde dönmektedir. Büyük galaksilerin merkezlerindeki kara deliklerin kütle çekim kuvvetleri öylesine güçlüdür ki bir cüce galaksiyi rahatlıkla kendine doğru çekebilir. Samanyolu Galaksisinin etrafında şimdiye kadar dönen 12 adet uydu biçiminde cüce galaksi tespit edilmiştir. Bunlardan en büyüğü 14 bin ışık yılı çapındaki Büyük Macellan Bulutu’dur. Bu cüce galaksiye kısaca LMC de denmektedir. Cüce galaksi LMC Dünyadan tam 160 bin ışık yılı uzaklıkta yer almaktadır. Samanyolu merkezi etrafındaki tam bir dönüşünü 150 bin yılda tamamlar. Cüce galaksi LMC bünyesinde 10 milyar yıldız olduğu tahmin ediliyor. Oysaki Samanyolu’nun bilinen en küçük uydu cüce galaksisi unvanına sahip Aslan II (Leo II) ise Samanyolu’nun merkezine 690 bin ışık yılı uzaklıkta yer almaktadır. Aslan II cüce galaksisinin çapı 2 bin ışık yılı olup bünyesinde 100 milyon yıldız barındırdığı tahmin edilmektedir. 2007 yılında 15 bilim adamından oluşan bir eki, Hawaii'de 8,2 metrelik Subaru optik-kızılötesi teleskopla Leo II'yi gözlemledi. 2 gece boyunca 90 dakikalık pozlamayla, 82.252 yıldız tespit etmişlerdir. Leo II'nin büyük ölçüde metal dolu yaşlı yıldızlardan oluştuğu anlaşıldı.
Peki cüce galaksiler nasıl meydana gelmektedir?
Gününüzdeki genel kabule göre büyük galaksiler de olduğu gibi cüce galaksilerin de oluşmasında karanlık maddenin bir payı vardır. Kısa zaman önce keşfedilen iki cüce gökadanın her birinin kütlesinin 10 milyon güneş kütlesi kadar olduğunun saptanması gökadaların büyük kısmının karanlık maddeden oluştuğu varsayımını desteklemektedir. Galaxy Evolution Explorer adlı morötesi uydu uzay teleskobu metal içeren gazların dışında da yeni cüce gökadaların oluşabildiğini saptamıştır.
Hiç yorum yok :
Yorum Gönder